Bệnh đầu đen là gì ?
Bệnh đầu đen (Histomoniasis) là bệnh ký sinh trùng do đơn bào Histomonas Meleagridis gây ra trên gà, phổ biến hơn là gà tây, còn gọi là bệnh viêm gan ruột truyền nhiễm, bệnh kén ruột thừa xảy ra. Gà mắc bệnh khi ăn phải trứng giun kim có chứa Histomonas. Đây là bệnh lây lan nhanh, gây thiệt hại lớn trong sản xuất chăn nuôi gia cầm. Ở Việt Nam, bệnh được phát hiện năm 2010 và hiện nhiều trong những năm gần đây, đặc biệt là ở gà nuôi theo phương thức chăn thả (thả vườn, thả đồi}.
Một số đặc điểm
Bệnh lây lan chủ yếu qua đường miệng, gà ăn uống phải trứng giun kim có chứa Histomonas, Histomonas sẽ ký sinh tại gan và manh tràng rồi gây bệnh. Sau khi gà bị nhiễm, trong quá trình phát triển lại thải mầm bệnh qua phân hoặc qua trứng giun kim ra ngoài môi trường tạo thành vòng lây nhiễm
Ở ngoài môi trường, trứng giun kim được giun đất ăn và được bảo tồn rất lâu trong giun đất. Khi gà ăn giun đất lại bị tái nhiễm. Đây là nguyên do mà bệnh lưu cữu trong thời gian rất dài tại cơ sở chăn nuôi, đồng thời cũng lý giải tại sao bệnh hay sảy ra đối với gà chăn thả.
Tất cả các giống gà đều có thể mắc bệnh, trong đó gà tây mẫn cảm nhất với tỷ lệ chết có thể lên đến 100% khi mắc bệnh. Gà từ dưới 5 tháng tuổi dễ mắc bệnh nhất, nhưng gà lớn hơn vẫn có thể bị bệnh.
Khi mắc bệnh, gà sốt rất cao 43 - 44 độ C, nhưng cảm giác rét nên đứng im, rụt cổ, mắt nhắm nghiền, xù lông và run rẩy, giấu đầu vào nách cánh, tìm chỗ ấm để sưởi. Bên cạnh đó, gà uống nhiều nước, tiêu chảy phân loãng vàng trắng hoặc vàng xanh. Khi sắp chết thì bỏ ăn, mào thâm tím, da mép và da vùng đầu xanh xám thậm chí xanh đen. Bệnh kéo dài 10 - 20 ngày nên gà rất gầy. Gà bệnh thường chết rải rác, chết về ban đêm. Tỷ lệ chết 85 - 95%.
Gan sưng to gấp 2 - 3 lần, bị viêm xuất huyết hoại tử, lúc đầu trên bề mặt gan có các đốm đỏ thẫm làm cho gan lổ đổ như đá hoa cương, sau đó biến thành ổ hoại tử màu trắng hình hoa cúc như ổ lao hoặc như khối u của bệnh mareck
Ruột thừa(còn gọi manh tràng) bị viêm sưng, thành ruột dày lên gấp nhiều lần, bên trong chất chứa có lẫn máu nhớt hoặc tạo thành kén rắn chắc màu trắng. Nhiều trường hợp thấy ruột thừa phình rất to dính chặt vào cơ quan nội tạng khác, đôi khi bị viêm loét thủng rò rỉ chất chứa gây nên viêm phúc mạc nặng khiến gà chết nhanh
Điều trị bệnh đầu đen
Hiện trên thị trường có rất nhiều bộ sản phẩm trị bệnh Viêm gan ruột truyền nhiễm – bệnh đầu đen – bệnh kén ruột. Dù sử dụng bất cứ bộ sản phẩm của công ty nào, bà con nên điều trị liệu trình ít nhất 4 ngày cho toàn đàn gà, kết hợp với giải độc gan thận lách và hạ sốt để mang lại hiệu quả cao nhất. Khi kết thúc liệu trình bà con nên cho gà uống monosunfa kết hợp với ivermectin 1% pha 1ml vào 1lit nước cho đàn gà uống.
Phòng bệnh
- Không nuôi chung gà với gà Tây.
- Bắt đầu từ 20 ngày tuổi trở đi, định kì 20 ngày 1 lần nên pha thuốc tím hoặc sunphat đồng cho gà uống (uống theo chỉ định ở phần điều trị ).
- Phòng bệnh thông qua diệt trung gian truyền bệnh: Kết hợp các loại sát trùng để diệt Histomonas, đồng thời định kì hàng tháng nên rắc vôi ở bãi chăn thả và khu vực chuồng trại chăn nuôi nhằm diệt trung gian truyền bệnh giun kim và giun đất, có thể dùng foocmon 2% phun chuồng trại và khu vực chăn nuôi để diệt giun đất và khử trùng chuồng trại.
